Ένγκλερ, Καρλ Όσβαλντ

(Carl Oswald Engler, Βάισβαϊλ 1842 – Καρλσρούη 1925). Γερμανός χημικός. Το 1876 διορίστηκε καθηγητής στο πολυτεχνείο της Καρλσρούης. Ταξίδεψε πολλές φορές στα Καρπάθια, στο Μπακού, στις ακτές της Ερυθράς θάλασσας, στην Αίγυπτο, στην Παλαιστίνη και στη Βόρεια Αμερική, όπου ασχολήθηκε με έρευνες σχετικά με τη μορφολογία του πετρελαίου. Το 1870, σε συνεργασία με τον Έμερλινγκ, παρασκεύασε για πρώτη φορά συνθετικό λουλάκι. Από το 1880 ασχολήθηκε με έρευνες για την παραγωγή πετρελαίου με απόσταξη και μεγάλη πίεση. Ο ‘Ε. υποστήριζε ότι το πετρέλαιο προέρχεται, πιθανόν, από το λίπος καταποντισμένων θαλάσσιων ζώων. Συνεργάστηκε με άλλους επιστήμονες στη συγγραφή και την έκδοση των έργων Το πετρέλαιο και Εγχειρίδιο της χημικής τεχνολογίας. ιξωδόμετρο του Έ. Συσκευή για τη μέτρηση του ιξώδους των ορυκτών ελαίων, που επινόησε ο Έ. Το ιξώδες ενός υγρού μετράται σε πουάζ (poise), από το όνομα του φυσιολόγου Ζαν-Λεονάρντ Μαρί Πουαζέιγ, αν ζητείται το απόλυτο ιξώδες, ή σε βαθμούς Έ., αν μετράται το σχετικό ιξώδες με τη συσκευή Έ. Στη δεύτερη περίπτωση, υπολογίζεται η σχέση μεταξύ του χρόνου σε δευτερόλεπτα που καταναλώθηκε για τη ροή 200 κ. εκ. του ελαίου σε μια καθορισμένη θερμοκρασία (συνήθως 20°C) και του χρόνου που καταναλώθηκε για τη ροή του ίδιου αριθμού κ. εκ. αποσταγμένου ύδατος, στην ίδια θερμοκρασία. Το ιξωδόμετρο Έ. αποτελείται από ένα ορειχάλκινο κυλινδρικό δοχείο, με καπάκι και πυθμένα ελαφρώς κωνικό. Στο κέντρο του πυθμένα υπάρχει ένα μικρό άνοιγμα, που μπορεί να κλείνει με τη μετακίνηση μιας ειδικής σφήνας, η οποία συνδέεται με έναν βραχύ σωλήνα εκροής. Το δοχείο περιβάλλεται από ένα άλλο μεγαλύτερο· το κενό μεταξύ των δύο δοχείων συμπληρώνεται με νερό και χρησιμεύει ως υδρόλουτρο για τη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας. Το ιξωδόμετρο είναι εφοδιασμένο με δύο θερμόμετρα, που βρίσκονται στα δύο δοχεία και μία στεφάνη φλογών αερίου για τη θέρμανση του νερού. Ένα τρίποδο υποβαστάζει τη συσκευή και κάτω από αυτό τοποθετείται μία μικρή γυάλινη σφαιρική φιάλη με την ακριβή ένδειξη όγκου 200 κ. εκ. Το ιξώδες υπολογίζεται ως εξής: το έλαιο εισάγεται στο πρώτο δοχείο και το νερό θερμαίνεται αργά έως τους 20°C. Όταν φτάσει στη θερμοκρασία αυτή, αφαιρείται η σφήνα και μετράται ο χρόνος εκροής από τη στιγμή αυτή. Η σχέση του χρόνου προς τον χρόνο εκροής του ύδατος που μετρήθηκε (52-53 δευτ.) είναι το ιξώδες του ελαίου σε βαθμούς Έ. Για λιπαντικά έλαια με υψηλή πυκνότητα, μετράται το ιξώδες στους 50, στους 60, στους 100°C ή ακόμα και σε μεγαλύτερη θερμοκρασία. Σχηματική τομή του ιξωδόμετρου Ένγκλερ: a) έλαιο· β) υδρόλουτρο· γ) θερμόμετρα· δ) ράβδος ρύθμισης της εξόδου του ελαίου· ε) αναδευτήρας· ζ) δοχείο συλλογής του ελαίου· η) μέσο θέρμανσης.